zondag 14 september 2008

albertus perk

Een klein aantal mensen heeft zijn stempel gedrukt op Hilversum in de negentiende en het begin van de twintigste eeuw. Misschien wel de meest opmerkelijke figuur in bestuurlijk Hilversum is Albertus Perk (1795 - 1880) geweest. Niet minder dan 64 jaar lang heeft hij deel uitgemaakt van het dorpsbestuur. Perk stamde uit een oud erfgooiersgeslacht. De naam Perk kwam al in 1490 in Hilversum voor. In 1816 - hij was pas 21 jaar oud - werd hij gemeentesecretaris en ontvanger; in 1820 bovendien notaris.

Bij de invoering van de Gemeentewet werd de functie van gemeentesecretaris niet automatisch verlengd. Maar de gemeenteraad was kennelijk tevreden over Perk: op 11 oktober 1851 werd hij opnieuw benoemd (met een jaarwedde van vierhonderd gulden). Evenwel: onder de nieuwe wetgeving konden de functies van notaris en gemeentesecretaris niet in één persoon verenigd zijn, tenzij de koning dispensatie gaf. Die toestemming gaf de koning niet. Perk wilde notaris blijven en dus legde hij zijn gemeentelijke functies neer. Maar in dezelfde vergadering waarin hem eervol ontslag werd verleend, benoemde de raad twee zoons van Perk tot respectievelijk gemeentesecretaris en gemeenteontvanger. Al spoedig, in 1853, werd Albertus Perk zelf gekozen tot raadslid en het jaar erna tot wethouder. Het notariaat legde hij in 1871 na 51 jaar neer, maar raadslid en wethouder bleef hij tot zijn dood op 7 september 1880.

Perk was erg geïnteresseerd in mensen, maar ook in hun geschiedenis. Hij heeft uitvoerig de geschiedenis van ’t Gooi en de rechten van de erfgooiers beschreven. In maart 1852 kocht hij van Hendrik Hoeufft van Velsen het recht op de Gooise koptienden, een in 968 ingestelde belastingheffing. Sinds de Grondwetswijziging van 1848 mocht deze belasting niet meer geïnd worden. Daar ging het Perk ook niet om. Door de aankoop kreeg hij het eeuwenoude archief in handen en daarmee een belangrijke bron voor de Gooise geschiedschrijving.

Albertus Perk woonde in ‘het huis met de kettingen’ aan de ’s-Gravelandseweg, op de hoek van de straat die sinds 1883 Albertus Perkstraat heet. Toen de gemeente Hilversum op 4 maart 1955 het Gulden Boek instelde, werd Albertus Perk als eerste daarin ingeschreven.